Güzellik ve İnsan
İnsanın özelliklerinden biri de güzele ve güzelliğe ilgi gösteren bir varlık olmasıdır. Çünkü insan yaratılış olarak güzeldir ve güzelliği sever. Yüce Allah Kur'an'da "Biz insanı en güzel biçimde yarattık" buyurarak insanın bu özelliğine dikkat çekmiştir. Başka bir ayette de "…Sizi şekillendirdi ve şekillerinizi de güzel yaptı" buyurmuştur. Yaratılışından getirdiği bu özelliği gereği insan, güzel söz söylemekten ve işitmekten, güzel davranışlarda bulunmaktan, güzel iş yapmaktan hoşlanır ve mutlu olur.
Din ve Güzel Ahlak
Din, insanları iyiye, güzele, doğruya yöneltmek için Allah'ın peygamberleri aracılığı ile bildirdiği ilahi kuralların tümüne denir. Güzel ahlâk ise, iyiye, güzele, doğruya yönelik tutum ve davranışlara denir. Güzel ahlak sahibi olan insanlara "ahlaklı" denir. Kötü, çirkin ve yanlış davranışlarda bulanan kimselere ise "ahlaksız" denir.
Güzel ahlâkın birey açısından önemi;
Güzel ahlâk, insanın Allah'la, kendisiyle, diğer insanlarla ve çevresiyle olan ilişkilerinde uyumlu ve ölçülü davranmasıdır. Güzel ahlâk, insanın Allah'a karşı sorumluluğunun bir gereğidir. Bu açıdan güzel ahlaklı insanlar, görev ve sorumluluk duygusu gelişmiş insanlardır.
Güzel ahlak bireyi kötülüklerden sakındırır, iyilik ve faziletlere yöneltir; insana şeref ve onuruyla bağdaşır nitelikler kazandırır. Bireyi çevresiyle uyumlu bir insan haline getirir. Böyle kimseleri hem Allah, hem de insanlar sever ve saygı duyar. Böylece hem kendileri mutlu olurlar, hem de diğer insanların mutluluğuna katkıda bulunurlar. Kısaca güzel ahlâk sahibi olan kimse erdemli bir insan olmanın mutluluğunu yaşar. Bu nedenlerden dolayı birey açısından güzel ahlâk çok önemlidir.
Güzel ahlâkın toplum açısından önemi;
Güzel ahlak sahibi kimselerin oluşturduğu toplumda toplumun huzurunu bozacak, birlik ve beraberliğini ortadan kaldıracak, insanın şeref ve onuruna yakışmayan kötü davranışlar hoş görülmez. Böyle bir toplumun bireyleri, hem Allah'a hem de birbirlerine karşı görevlerini yerine getirirler, birbirlerinin hak ve hürriyetlerine saygı gösterirler. Doğruluğu esas alarak, yoksulları, yetimleri, kimsesizleri koruyup gözetirler. Bu nedenle güzel ahlâk sahibi kimselerin oluşturduğu toplumda huzur, mutluluk, hoşgörü, güven, yardımlaşma ve dayanışma vardır.
Güzel ahlak sahibi insanın özelliklerinden bazıları;
1. -Güvenilir bin insandır.
2. -Üzerime düşen görevleri yapar
3. -Verdiği sözde durur.
4. -Emanete ihanet etmez
5. -Kötülüğe yaklaşmaz
6. -Savurganlıktan Kaçınır
7. -İçbir konuda doğruluktan ayrılmaz
8. -Kimsenin arkasından konuşmaz.
9. -Kıskançlıktan, yalan ve iftiradan Kaçınır
10. -Başkalarını hor görmez.
11. -Görgü kurallarına uyar
12. -Öfkesini yenmesini bilir.
Peygamber Ahlakı
En yüce ahlâka sahip olduğundan, yüzyıllar boyunca, dost ve düşman, herkesin üzerinde birleştiği tek bir insan vardır:
Peygamberimiz Hz. Muhammed Aleyhissalâtü Vesselam.
Zaten o, yeryüzünde bulunuş maksadını, "güzel ahlâkı tamamlamak" olarak ifade ediyordu.
Onu en son elçisi olarak insanlığa gönderen Yüce Allah da, Peygamberimizde bizim için "en güzel" örneğin bulunduğunu haber veriyor.
Eğitimde güzel örneklerin ne kadar önemli olduğunu hepimiz biliyoruz. Büyükler kendi yaşayışlarında ne kadar iyi örnek olurlarsa, küçüklerin iyiye ve güzele yönelmesi o kadar kolay ve rahat olur.
Güzel örnek olmak ve güzel örnekleri tanıtmak, gençliğe yapılabilecek en büyük hizmetlerden biridir.
Çocuklarımızın ve gençlerimizin örnek alabilecekleri en mükemmel insan Peygamberimizdir.
Peygamberimizin ahlâkını rahatlıkla kendimize örnek alabiliriz, taklit edebilir, ahlâkımızı güzelleştirebiliriz.
Peygamberimizin ahlâkını ne kadar öğrenirsek, hayatta o kadar başarılı olur ve mükemmele ulaşabiliriz.
HZ MUHAMMEDİN AHLAKI İLE İLGİLİ AYETLER
Hz.Muhammed (sav) alemlere rahmet olarak gönderilmiş olan en son peygamber ve bütün insanlık için en güzel ahlak örneğidir. Yüce Mevla’mız Kuranı Kerimde onun için şöyle buyurmaktadır.
“ Şüphesiz sen yüce bir ahlak üzeresin” Kalem Suresi 4
Zaten o, yeryüzünde bulunuş maksadını, " Ben güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim ” buyurarak net olarak ifade ediyordu.
“Andolsun size bir Peygamber geldi ki sizin sıkıntıya uğramanız onu incitir ve üzer. Çünkü o size çok düşkün, müminlere karşı çok şefkatli ve merhametlidir.” Tevbe Suresi 128
“ Rasulüm biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik” Enbiya Suresi 107
“ Andolsun ki Rasulullah sizin için, Allah’a ve ahıret gününe kavuşmayı umanlar için ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir” Ahzab Suresi 21
Alemlere rahmet olarak gönderilen o Yüce Rasul güzel ahlak konusunda şöyle buyurmuştur:
“ Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim”
“ Sizin en hayırlınız ahlakça en güzel olanınızdır”
“ Kişi güzel ahlakı ile geceleri ibadetle gündüzleri oruçla geçirenin derecesine yükselir”
“ Su buzu erittiği gibi, güzel ahlakta günahları eritir (yok eder); sirke balı bozduğu gibi kötü ahlakta ameli bozar.”
“ Allah’ım beni güzelleştirdiğin gibi ahlakı mı da güzelleştir”
Hz. Aişe Validemize Hz.Peygamber (sav)’in ahlakı sorulduğu zaman “Siz hiç Kuran okumuyor musunuz. Onun ahlakı kurandı.” cevabını vermiştir.
Kuran ahlakı; Yüce Mevla’mızın Kuranı Kerimde bize bildirdiği, Hz. Peygamber (sav)’inde bizzat yaşayarak örnek olduğu ahlaktır.
GÜZEL AHLAKLA İLGİLİ 40 HADİS
1. “Din, güzel ahlaktır ” [Deylemi] 2. “Sizin imanca en güzeliniz, ahlakça en güzel olanınızdır ” [Hakim] 3. ”Müminlerin iman yönünden en faziletlisi ahlakça en iyi olanıdır ” [Tirmizi] 4. ”Şüphesiz güzel ahlak, güneşin buzu erittiği gibi günahları eritir ” [Harâiti] 5. “Bir insan az ibadet etse de, güzel ahlakı sayesinde en yüksek dereceye kavuşur ” [Taberani] 6. “Yumuşak davran! Sertlikten sakın! Yumuşaklık insanı süsler, çirkinliği giderir.” [Müslim] 7. “Sadaka, yetmiş şerrin kapısını kapatır” [Taberani] 8. “Geçmiş peygamberlerin, sonraki insanlara ulaşan sözlerinden birisi de şudur: ‘Utanmadıktan sonra dilediğini yap’ [Buhari] 9. “Yumuşak huylu kimseye, dünya ve ahiret iyilikleri verilmiştir” [Tirmizi]10. “İbadetlerin en kolayı, az konuşmak ve iyi huylu olmaktır” [İbni Ebiddünya]11. “Dünyada veya ahirette özür dilemek zorunda kalacağın söz ve hareketten uzak durmaya çalış!” [Hakim]12. “Kişi, yumuşaklığı, tatlı dili ile, gündüzleri oruç tutanın ve geceleri namaz kılanın derecesine kavuşur” [İ.Hibban]13. “Kızınca, öfkesini yenerek yumuşak davrananı Allahü teâlâ sever” [İsfehani]14. “Güler yüzle selam veren, sadaka verenin sevabına kavuşur” [İbni Ebiddünya]15."Bir kimse Resulullah efendimizden nasihat istedi, “Kızma, sinirlenme” buyurdu Birkaç kere sordu, hepsine de “Kızma, sinirlenme” buyurdu [Buhari]16. “Çevrendekilerle güzel komşuluk et ve kendin için sevdiğini, başkaları için de sev ki müslüman olasın” [Harâiti]17. “Komşusu kötülüğünden emin olmayan, mümin olamaz” [Buhari]18. “Halkın elindekine göz dikmemek, müminin alametlerindendir” [Dare Kutni]19. “Mümin geçim ehlidir. Arkadaşına rahatlık verir. Münafık ise geçimsizdir, arkadaşına sıkıntı verir” [Dare Kutni]20. “Mümin ülfet eder [iyi geçinir], ülfet etmeyen ve ülfet edilmeyende hayır yoktur” [Beyhaki]21. “Müminin yanına giren, güzel bir bahçeye girmiş gibi ferahlık duyar” [Deylemi]22. “Mümin lanet etmez, kötülemez, müstehcen konuşmaz ve hayasız olmaz” [Hakim]23. “Mümin arıya benzer; konduğu dalı kırmaz, oraya zarar vermez. Toplayıp bıraktığı eseri de güzeldir” [Beyhaki]24. “Mümin, koku satan kimse gibidir. Yanında otursan için açılır. Onunla gezsen veya ortak iş yapsan faydasını görürsün. Onun her işi faydalıdır” [Taberani]25. “Mümin akıllı, basiretli, uyanıktır. Her işte Allah’ın rızasını gözetir. Acele etmez, ilim sahibidir, haramlardan kaçar.” [Deylemi]26. “Müslüman, elinden ve dilinden müslümanların emin olduğu kimsedir” [Buhari]27. “Merhamet etmeyene merhamet olunmaz” [Müslim]28. “Ben ancak güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” [Beyhaki]29. “Güzel ahlak, büyük günahları, suyun kirleri temizlemesi gibi temizler Kötü ahlak ise, salih amelleri, sirkenin balı bozduğu gibi bozar” [İbn-i Hibban]30. "Allah’a ve ahiret gününe iman eden, misafirine ve komşusuna ikram etsin. Ya hayır söylesin ya da sussun" [Buhari]31. “Güzel ahlak, senden kesilen akrabanı ziyaret etmek, sana vermeyene vermek, sana zulmedeni affetmektir” [Beyhaki]32. “Cehenneme girmesi haram olan ve Cehennemin de onu yakması haram olan kimseyi bildiriyorum. Dikkat ediniz! Bu kimse insanlara kolaylık, yumuşaklık gösterendir” [İ. Ahmed]33. “İmanı en kuvvetli kişi, ahlakı en güzel ve hanımına en yumuşak olandır” [Tirmizi]34. “Şu üç şey bulunan kimsenin imanı kâmildir: Herkesle iyi geçinen güzel ahlak, kendini haramlardan alıkoyan vera, cehlini örten hilm” [Nesai]35. “İnsan, güzel huyu ile, Cennetin en üstün derecelerine kavuşur [Nafile] İbadetlerle bu derecelere kavuşamaz. Kötü huy, insanı Cehennemin en aşağısına sürükler” [Taberani]36. “Hiçbir baba, çocuğuna, güzel terbiyeden daha üstü bir hediye veremez” [Tirmizi]37. “Mallarınızla herkesi memnun edemezsiniz. Güler yüz ve tatlı dil ile, güzel ahlakla memnun etmeye çalışınız!” [Hakim]38. "Kıyamet günü, müminin terazisinde, güzel ahlâktan daha ağır bir şey yoktur. Allah teâlâ, çirkin konuşan ve ne konuştuğunu bilmeyenlerden nefret eder." [Tirmizî]39. “Sıla-i rahim etmeyen kimse cennete giremez.” [Buhari]40. “Kim bir hayra vesile olursa, ona, hayrı işleyeninki kadar sevap vardır” [Müslim]