IŞIKLAR KÖYÜ

            İlçenin kuzeydoğusunda, Yayla Köyü ile Dere Köy arasında yer alan Gediz’e bağlı 40 haneli köydür. Yerleşim Eskigediz’e 11, Gediz’e 18 km uzaklıktadır. Köy, meşe ve çam ormanları ile kaplı Bölme Tepe ile Gölgeli Tepe’nin Derbent, Havt ve Karalık dereleri ile parçalanmış dik yamaçlarında kurulmuştur.

            Geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlayan köyün bir diğer gelir kaynağı da maden işçiliğidir. İklim koşullarının sebze ve meyve üretimine izin vermediği bu coğrafyada tarımsal üretim, tarla bitkileriyle sınırlı kalmıştır.

            Köyün nüfusu 1935 te 68 i erkek, 103 kadın olmak üzere 171 di. Bu sayı 1950 de 176, 1997 de 154, 2004 de 155 ve 2007 de 140, 2017 de de 100 olmuştur. Bu verilerden de kolayca anlaşılabileceği gibi, yerleşimin nüfusu 1935 ten bu yana Türkiye’nin nüfus artış oranına uygun olarak 4.5 kat artacağı yerde, verdiği göçlerle 72 yıl öncesinin de altında kalmıştır.

            Işıklar Köyü’nün tarihi geçmişi Antik Çağ’a kadar uzanmaktadır. Bunun en belirgin kanıtı, Güzüngülü Köyü sınırındaki ören yeri ve burada ortaya çıkan kimi buluntulardır. Geçmişte kaçak kazılarla talan edilen ve yörede Camiyeri diye bilinen bu ören yerinden çıkarılan yazıtlı bir anıt kaidesi, musalla taşı olarak kullanılmak üzere köyün girişindeki mezarlığın önüne getirilmiştir. Kaide üzerindeki yazıtın Latince yazılmış olması, Camiyeri yerleşiminin Roma-Bizans dönemine ait olduğunu düşündürmektedir. Yerel kaynaklar ören yerinden daha önce de büyük boyutlu toprak küpler çıkarıldığını, Gölgeli Tepe’de de bir Antik Çağ mezarının olduğunu, ancak onun da talan edildiğini ileri sürmektedirler. Aynı kaynaklar, köyün kuzeyindeki tepelerden eski çağlara ait Ceri Yolu adıyla anılan bir yol geçtiğini, Afyon yönüne doğru uzanan bu yola ait kalıntıların bu gün bile görülebildiğini söylemektedirler. Eski dilde “korkusuzca gidilebilen yol” anlamına gelen Ceri Yolu’nun eski Kütahya-Gediz yolunun mu (Uluyo), yoksa bir Antik Çağ yolunun mu uzantısı olduğu bilinmemektedir.

            Köyün, Kadoi’nin fethinden sonra bu yöreye yerleşen bir Türkmen oymağı tarafından kurulduğu sanılmaktadır. Köyün şimdiki adı 1530 tarihli Muhasebe-i Vilayet-i Anadolu Defteri’nde yer almamaktadır. Ancak yörede anlatılanlara bakılırsa, köy önce Güzüngülü sınırındaki düzlükte kurulmuş, ancak eşkıya baskınlarıyla başa çıkamayan köy halkı, daha korunaklı olan bugünkü Bölme Tepe’ye göç etmek zorunda kalmıştı. Anlatılan bu göç hikayesinin temel nedeni belki de XVII. Yüzyıldaki Celali ayaklanması sırasında bu bölgede yaşanan köy baskınlarıydı. Eğer bu doğruysa, köy en geç XVI. Yüzyılın ortalarında kurulmuş olmalıdır.

            Eşkıya korkularıyla köylerini Bölme Tepe’ye taşıyan köylüler, buradaki iklim koşullarının zorluklarına dayanamadılar ve bir süre sonra yeniden göç yollarına düşerek, şimdiki köyün olduğu yere taşındılar.

            Bugün Bölme Tepe’de görülen eski köy mezarlığı ile köye adını veren Işık Dede’nin türbesi o günlerden kalmadır.