DAYINLAR KÖYÜ

Dayınlar günümüzde Gediz'in mahallesi olarak varlığını sürdürmektedir.

Eski Dayınlar Köyü 1970 Depremi’ne kadar Eskigediz’in güneydoğusunda yer alan kavunu ile ünlü, orta büyüklükte bir köydü. Depremde ağır hasara uğrayan yerleşim, Karılar Pazarı mevkiinde yeni kurulan Gediz’in yanı başına taşındı.

Eski köyün kurulduğu alanın geçmiş yüzyıllarda da yerleşim alanı olarak kullanıldığı, köyün kuzeydoğusundaki Dağevi diye anılan yöredeki mezar alanından anlaşılmaktadır. Hangi yüzyıldan kaldığı bilinmeyen Dağevi Mezarlığı, geçmişte yapılan kaçak kazılar sonunda büyük tahribata uğramıştır.

Kuruluş tarihi bilinmeyen köyün adı, 1890 tarihli Kütahya Sancağı Salnamesi’nde Dainbler olarak geçmektedir. Köy muhtemelen bu tarihten çok daha önce bir başka adla kurulmuştu ve Arapça’ da “borç verenler, alacaklılar” anlamına gelen Dainler adı, köyün ikinci adıydı.

Osmanlı döneminde inşa edilen ancak 1970 Gediz Depremi’nde yıkılan köy camisine ait vakıf şöyledir:

“Gediz Dainler Karyesi’nde Çelikoğlu Mehmet İbni-i-hac Mehmet Camii Şerifi vakfı. Yeni şahsiyet kaydı.”

Köyde bu dönemden kalma iki önemli ziyaretgâh vardır. Bunlardan biri, köyün hemen batısındaki Dedekaşı Tepe’deki, diğeri ise kuzeydoğudaki Sarıkız Tepe’deki mezardır. Bugün Dedekaşı Tepe’deki mezar belli belirsiz fark edilebilirken, Sarıkız Tepe’de olduğuna inanılan mezara ait her hangi bir iz kalmamıştır.

Dainler, Çanakkale Cephesi’nde en çok şehit veren Gediz köylerinden biri olmuştur. Bu cephede İsmail oğlu Ahmet, Memişoğulları’ndan Hasan oğlu Halil, Mustafa oğlu Halil İbrahim, Arapoğulları’ndan İbrahim oğlu Murat, Avrupaoğulları’ndan Hasan oğlu Mustafa ve Yusuf oğlu Recep şehit olmuşlardır.

Dainler Köyü’nün 500 metre kadar batısındaki tepeler, Çerkez Ethem ile nizemi kuvveter arasında çıkan çatışmaya sahne olmuştu. 9 Ocak 1921 günü öğle vaktinden akşam karanlığına değin süren bu çatışmalarda Çerkez Ethem kuvvetleri büyük zayiata uğramıştı. Çatışmanın çıktığı bu tepeler, daha sonra burada bulunan kurşunlardan dolayı Kurşunlu Tepe diye anılmaya başlanmıştır.

25 Haziran 1944 Pazar günü meydana gelen deprem, Dainler Köyü’nde ağır hasara yol açmış ve bir kişinin ölümüne neden olurken, Çelikoğlu Mehmet İbn-i-hac Mehmet Camii’nin de minaresi yıkılmıştı.

1960’lı yıllara değin Dainler olan köyün adı, bu tarihten sonra Dayınlar olarak değiştirlmiştir.

1935 Genel Nüfus Sayımında 166’sı erkek 204’ü kadın olmak üzere toplam 370 kişi olarak tespit edilen köyün nüfusu, 1950 de 416’ya 1997 de 968 e yükselmiştir.

1970 Depremi’nden sonra Gediz Çayı’nın batısına taşınan ve daha sonra Gediz’le bütünleşerek mahalle olan yerleşim, ürettiği pembe üzüm ve domatesi ile tanınmaktadır.