ABİDE KÖYÜ

 Gediz’ in 9 km güneyinde Gediz-Uşak-Simav karayollarının kesiştiği kavşakta yer alan köy, adını aynı yerde bulunan Şehitler Anıtı’ ndan almıştır.

Ulaşım kolaylığının yanı sıra köyün doğusundan akan Gediz Nehri ile batıdan gelen Ilıca Çayı boyunca uzanan verimli araziler, yarım yüzyıllık bir geçmişi olan köyün hızla gelişmesine yol açmıştır. Yakın zaman kadar bu akarsu vadilerinde pancar ve kendir üretimi yapılırdı. Hatta yakın çevre üreticileri köyde kendir işleyen bir de fabrika kurmuşlardı. Ancak kendirin yerini naylon alınca, üretilen ürünleri pazar bulmakta zorluklar yaşanmaya başlanmış ve fabrika alternatif ürünlere yönelmek zorunda kalmıştır.

2007 verilerine göre 374 kişinin yaşadığı köyün kuruluş öyküsü 2. Abdülhamit dönemine (1876-1909) yıllarına uzanır. Bu dönemde Gediz-Uşak karayolunu ikiye bölen Gediz Nehri’ nin üstüne Hamidiye adını taşıyan bir köprü kuruldu.

Köprünün 50-60 metre batısına da bir han yapıldı. Gediz Nehri üzerindeki eski köprü hemen her büyük selde yıkılıyor, onlarca yerleşimin birbiriyle olan bağlantısının kopmasına neden oluyordu. Hamidiye Köprüsü bu noktada yaşanan ulaşım sorununu kökten çözüme kavuştururken, yapılan han, o günün koşullarında hayvan sırtında yolculuk edenlerin dinlenip geceledikleri bir buluşma merkezi olmuştu. O günden sonra Hamidiye Hanı olarak anılmaya başlanan bu stratejik bölge, öncelikle burada arazileri olan Ilıcasulular için bir çekim alanı haline geldi. Kurtuluş savaşı sırasında Kuvay-ı Milliye ve Çerkez Ethem Kuvvetleri ile Yunan birlikleri arasında defalarca el değiştiren yöre Türk tarihine Gediz Taarruzu yada Hamidiye Hanı Muharebesi diye geçen kanlı çarpışmalara sahne oldu. 24 Ekim 1920 Hamidiye Hanı bir ara Yunan işgal güçlerince karakol olarak kullanıldı. 31 Ağustos 1922 günü, Dumlupınar’ da ağır bir yenilgiye uğrayıp, Murat Dağı’ nı aşarak kaçmaya çalışan Yunan birlikleri ile çatışmaya giren Türk Süvari Kolordusu burada dört şehit verdi.

Burada 1942’ de şehitler anısına dikilen anıt, aynı zamanda yörenin yeni adı da oldu. Cumhuriyetin ilk yıllarında hanın işletmeciliğini, Fahrettin Altay komutasındaki 5. Süvari Kolordusu’ na  İzmir’ e değin kılavuzluk yapan Ali Efe (Akay) yaptı.

Hamidiye han o günden sonra Ali Efenin Hanı diye anılmaya başladı. Daha sonraki yıllarda Ilıcasu Köyünden gelen bir grup girişimci, hanı Gediz Belediyesinden satın aldı. Hamidiye, Köprühan ve Ali Efe’nin Hanı adıyla anılan bu ünlü han, Şehitler Abidesi çevresinde oluşan yerleşime uzak kaldığından, önemini yitirerek terk edildi.

1960 lı yıllara gelindiğinde Abide köy statüsüne kavuşmakla kalmamış, sahip olduğu elektrik, su şebekesi ve çağdaş görünümlü iş yerleriyle 1961 de “Modern Köy” ünvanı almaya hak kazandı.

Kuşkusuz bunda Ilıcasulu girişimci Hasan İRGİ’ nin sahibi olduğu modern tavuk çiftliği ile şarap fabrikasının da (Gidaş AŞ) önemli payı olmuştu. Son yıllarda köye yeni bir cami yapılmış, Şehitler Abidesi bakımdan geçirilmiş ve köyden geçen karayollarında önemli düzenlemelere gidilmiştir. Stratejik bir kavşakta yer almanın avantajlarını iyi kullanan köy, aldığı göçlerle günden güne gelişip büyümektedir.